MATKA BOŻA KAZAŃSKA: IKONA JEDNOŚCI, UTRACONA SZANSA NA POJEDNANIE
Ikona Matki Bożej Kazańskiej, o którą tu chodzi, była czczona od r. 1597 jako cudowna przez prawosławnych chrześcijan Rosji. Z katedry w Kazaniu zniknęła w 1904. Jak doniósł miesięcznik Inside the Vatican pojawiła się później na czarnym rynku, gdzie zakupił ją John Haffert, Amerykanin, założyciel Błękitnej Armii Fatimskiej i autor wielu publikacji, w tym tłumacz znaczącej książki „Akita. Łzy i przesłanie Maryi” (książkę wydrukowało Wydawnictwo Vox Domini – sklep).
Haffert zbudował w Fatimie kaplicę dla przechowywania kosztownej ikony. Potem zaś, w 1993 roku, ofiarował ją Janowi Pawłowi II, aby ten zwrócił ją prawosławnym. Ikona znajdowała się przez lata w Watykanie i to przed nią każdego dnia modlił się zarówno Jan Paweł II jak i jego goście. Jan Paweł II mówił: „Ikona ta znalazła u mnie dom i towarzyszyła mojej codziennej służbie Kościołowi swoim matczynym spojrzeniem”. Jednak sprawa zwrotu ikony była skomplikowana, gdyż należała ona do Kościoła prawosławnego, a nie do Republiki Tatarskiej, na terenie której leży Kazań. Papież odpowiedział więc, że ikona ma zostać zwrócona katedrze w Kazaniu, ale też przywódcy rosyjskiego Kościoła prawosławnego, patriarsze Aleksemu II. Zwrot ikony miał być więc uzgodniony z Patriarchatem Moskiewskim.
Jan Paweł II chciał odwiedzić Moskwę lub Kazań, aby oddać ikonę rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej. Gdy Patriarchat Moskiewski odrzucił ten plan, Papież w sierpniu 2004 r. bez jakichkolwiek warunków oddał ikonę Kościołowi rosyjskiemu.
W listopadzie 2000 r. mer Kazania Kamil Ishkakov, zaprosił Papieża do złożenia wizyty w swym mieście i uroczystego zwrotu ikony. Przekazał mu też zaproszenie przywódcy lokalnej wspólnoty muzułmańskiej Gusmana Isjakova. W styczniu 2002 r. władze Republiki Tatarskiej ponowiły zaproszenie Ojca Świętego do złożenia wizyty w tym kraju. Tatarstan obejmujący regiony nadwołżanskie zamieszkuje 3,8 mln mieszkańców. 51 % stanowią muzułmanie, a 43 % – prawosławni. Początkowo wizytę planowano na rok 2005, kiedy miasto Kazań będzie świętować 1000-lecie.
Cerkiew prawosławna była jednak przeciwna temu, by Jan Paweł II stanął na jakimkolwiek miejscu ziemi, które podlega Aleksemu II, nawet w posiadającym autonomię Tatarstanie.
«Planowany zwrot ikony Matki Bożej Kazańskiej to nie powód do przyjazdu papieża do Rosji» – stwierdził przedstawiciel Patria
rchatu Moskiewskiego Wsiewołod Czaplin, komentując doniesienia o planach zorganizowania “postoju technicznego” papieskiego samolotu w Kazaniu w czasie sierpniowej podróży Jana Pawła II do Mongolii.
Rzecznik Patriarchatu Wiktor Małuchin w wywiadzie dla dziennika Kommiersant podkreślił, że – skądinąd chwalebny – zamiar zwrotu ikony jej historycznemu właścicielowi nie może być wykorzystywany jako «narzędzie moralnej presji na Patriarchat mającej na celu zmianę jego stanowiska w stosunkach z Watykanem». Podkreślił, że taka próba nie przybliżyłaby rozwiązania «problemów katolickiej obecności w Rosji».
Te rzekome problemy katolickiej obecności, to nic innego jak opieka katolickich duchownych nad katolikami, których na terenach podległych dawniej Związkowi Radzieckiemu nie brakuje, szczególnie wśród przesiedlonej tu ludności pochodzenia polskiego i niemieckiego. Kościół prawosławny jednak zaprzecza, że w byłych republikach ZSRR są katolicy i stale oskarża Watykan o prowadzenie działalności misyjnej wśród prawosławnych, a sam Aleksy II skrupulatnie unikał wszelkich sytuacji, w których mogłoby dojść do jego spotkania z Janem Pawłem II.
Równocześnie prowadzona była systematyczna akcja wydalania z obszarów podlegających Aleksemu II katolickich duchowych, m. in. biskupa Jerzego Mazura z Irkucka, a z St. Petersburga ks. Bronisława Czaplickiego, zajmującego się gromadzeniem dokumentów w procesach beatyfikacyjnych męczenników Kościoła katolickiego, prześladowanych i straconych w okresie rządów komunistycznych.
W dniu 26 sierpnia 2004 r. wystawiono więc ikonę na ołtarzu Bazyliki św. Piotra, a następnie dostarczono do Moskwy. 21 lipca 2005 r., Patriarcha Aleksy II i Mintimer Szaymjew, prezydent Tatarstanu, umieścili ją w katedrze Zwiastowania.
Historia
Kazańska Ikona Matki Bożej należy do ikon Bogarodzicy darzonych największą czcią. Szczególnym kultem otaczają ją Rosjanie.
Cudowne objawienie tej ikony dla mieszkańców Kazania miało miejsce 8 lipca 1579, kiedy po ogromnym pożarze 9-letniej córce pewnego kupca ukazała się we śnie Matka Boża i wskazała miejsce pod domem, gdzie ukryta była Jej ikona. Odnaleziona ikona była bardzo piękna i posiadała niezwykłą moc. Umieszczono ją w Kazańskim klasztorze Matki Bożej, a kopię posłano carowi Iwanowi Groźnemu do Moskwy.
W 1612 r., w okresie walk Moskwy z najeźdźcami polskimi, Kazańska Ikona Matki Bożej przybyła do stolicy wraz z pospolitym ruszeniem z Niżnego Nowogrodu. W Moskwie, w niewoli polskiej, znajdował się arcybiskup Arseniusz, któremu nocą objawił się św. Sergiusz z Radoneża i obwieścił, że dzięki modlitwom Bogarodzicy miasto zostanie uratowane. W niedzielę 22 października miasto oswobodzono, a żołnierze z cudowną ikoną udali się na Kreml.
W 1633 r. ikonę umieszczono w moskiewskim Soborze Kazańskim. W 1721 r. z polecenia cara Piotra I ikonę tę lub jej kopię przeniesiono do Petersburga, gdzie zajęła poczesne miejsce w zbudowanym w 1811 r. Soborze Kazańskim.
Kazańska Ikona Matki Bożej posiada najwięcej kopii spośród wszystkich ikon Bogarodzicy i najczęściej przed nią modlą się wierni, prosząc o pomoc w nieszczęściach i chorobach. W świadomości ludu uważana jest ona za dowód orędownictwa Matki Bożej nad prawosławiem i narodem zagrożonym z zewnątrz.
Zob. też: http://www.philipcoppens.com/kazan.html