Z Rozdziału XXIII książeczki «O naśladowaniu Chrystusa» Tomasza a Kempisa
O CZTERECH ŹRÓDŁACH POKOJU
Synu, nauczę cię teraz, jaka droga wiedzie do pokoju i prawdziwej wolności. Czyń, Panie, to, co zapowiadasz. Tak dobrze Ciebie słuchać. Staraj się, synu, spełniać raczej cudzą wolę niż własną.
Zawsze wybieraj mniej niż więcej. Szukaj zawsze niższego miejsca i poniżaj się przed innymi. Pragnij zawsze i módl się, aby działa się w tobie jedynie wola Boga. Właśnie taki człowiek osiągnie sferę pokoju i spoczynku. Panie, mówisz mało, lecz wiele w tym doskonałości. Twoja mowa jest prosta, ale pełna treści i dojrzała jak owoc. Gdybym potrafił wiernie wcielać ją w życie, nie rodziłoby się we mnie ciągle tyle niepokoju. Bo ilekroć czuję się strwożony i niespokojny, zauważam, że od Twojej mądrości odstępuję. Ale Ty, który wszystko możesz i łaskawie kierujesz rozwojem duszy, daj mi więcej łaski, abym mógł spełniać Twoje wskazania i stopniowo osiągać zbawienie.
MODLITWA PRZECIW ZŁYM MYŚLOM
Panie Boże mój, nie oddalaj się ode mnie, Boże, przybądź mi na pomoc, bo podnoszą się we mnie przeróżne myśli i lęki, które mnie zasmucają do głębi.
Jak przejść przez nie bez szkody? Jak je przełamać?
Ja, mówi Pan, będę szedł przed tobą i ukorzę pysznych na tej ziemi. Otworzę bramy więzienia i odsłonię przed tobą ukryte tajemnice.
Uczyń, Panie, jak mówisz, i niech pierzchną przed Twoim obliczem wszystkie niedobre myśli. To jest moja nadzieja i jedyna otucha, że mogę uciekać się do Ciebie w każdym strapieniu, Tobie zaufać, Ciebie z głębi duszy wzywać i cierpliwie oczekiwać Twojej pomocy.
MODLITWA O OŚWIECENIE
Oświeć mnie, Jezu, blaskiem wewnętrznego światła, rozprosz ciemności w domu mojego serca. Spraw, abym przestał już ciągle się błąkać, i wyrwij ze mnie tę siłę, która jest przyczyną pokus.
Walcz dzielnie po mojej stronie i pokonuj dzikie bestie, oszukańcze pożądania, niech nastanie wielki pokój Twojego zwycięstwa, a w świętym przybytku czystego sumienia niech brzmi nieustannie Twoja chwała. Rozkaż wiatrom i burzom, powiedz morzu: Ucisz się!, a wichurze: Nie wiej! – i spłynie wielka cisza.
Ześlij Twoje światło i prawdę, niech jaśnieją ponad ziemią, bo ziemią jestem jałową i próżną, póki jej nie oświecisz. Zlej z góry łaskę, pokrop serce rosą niebieską, spuść strumienie pobożności, niech zwilżą glebę, aby wydała owoc dobry, owoc doskonały.
Podźwignij duszę przygniecioną ciężarem występków i wznieś moją tęsknotę ku niebu, niech pokosztuje słodyczy szczęścia wiecznego i z niechęcią myśli o sprawach doczesnych.
Porwij mnie i wydrzyj spośród nietrwałych radości świata, bo nic, co stworzone, nie zdoła w pełni zaspokoić mojego głodu i dać mi radości prawdziwej. Powiąż mnie z sobą nierozerwalnym węzłem miłości, bo dla tego, kto kocha, wystarczy jedno: Ty sam, bez Ciebie zaś cały świat to fraszka.
* * *
Tomasz a Kempis (1380-1471)
Kanonik regularny św. Augustyna, «mąż wzorowego życia» – jak napisano o nim w kronice klasztornej. Autor krótkich pism pobożnych, pozostających w cieniu arcydzieła ascetycznego pt. De imitatione Christi (O naśladowaniu Chrystusa).
Żył w rodzinie zgodnej i licznej. Do końca życia powtarzał, że modlitwa wspólna jest szczególnie miła Bogu i prowadzi najkrótszą drogą do zbawienia.
Idei naśladowania (imitatio) pozostawał wierny od dzieciństwa, podążając za starszym bratem Johannesem, który był zakonnikiem i przeorem. Sam śluby zakonne złożył, gdy miał 26 lat, w wieku 34 został kapłanem, a 16 lat później przyjął urząd podprzeora. Był też mistrzem nowicjatu.
Pisarz z zamiłowania, jako świecki członek Bractwa Wspólnego Życia zarabiał przepisywaniem ksiąg. Pracę ręki, rozumienie tekstu i uwalanie słów uważał za czynności nabożne, błogosławione, budujące wewnętrznego człowieka. Dzięki dobrej pamięci i nawykowi notowania zgromadził swoistą „biblioteczkę” złotych myśli chrześcijańskich, wykorzystując je we własnym pisarstwie. Zostawił 39 większych prac, w większości po łacinie, zebranych w siedmiu tomach jako Opera omnia. Jako pisarz uprawiał wiele gatunków literackich: prowadził kronikę klasztoru, pisał kazania, interesował się pieśnią kościelną. Układał soliloquia (sam na sam, rozmowy z sobą).